Με ανάμεικτα συναισθήματα σήμερα δώσαμε σήμερα στους τελειόφοιτους μας τα ατομικά δελτία για τις εξετάσεις.
Μαζευτήκαμε όλοι στο χολ της Σχολής όπου τους μοιράσαμε τα δελτία και βρήκαμε μια από τις τελευταίες ευκαιρίες να μιλήσουμε σε όλους μαζί.
Τους μιλήσαμε για τις εξετάσεις, τι να προσέχουν, τι να κάνουν και τι να μη κάνουν, τους είπαμε τα τυπικά για το τι πρέπει να έχουν μαζί τους ώρες προσέλευσης και άλλα τέτοια απαραίτητα αλλά ψυχρά.
Και εγώ έβλεπα και έβγαλα – όπως συνηθίζω άλλωστε – μερικές φωτό και σκεφτόμουν τι είναι αυτό που υπάρχει ανάμεσα στους καθηγητές και τους μαθητές τους. Έχουν περάσει 33 χρόνια από τότε που πρωτομπήκα σε τάξη και ακόμα αισθάνομαι εκείνη την τεράστια ευθύνη του να έχω “έναν άνθρωπο στα χέρια μου”. Ακούγεται περίεργο αλλά η αίσθηση είναι αυτή. Και δεν είναι μόνο αίσθηση. Μια στραβή ματιά, ένα μπράβο, ένα ατυχές σχόλιο, μια επιδοκιμασία, μια κακιά στιγμή δική μας, όλα αυτά επηρεάζουν τους μαθητές μας. Μπορούν να τους κάνουν να αγαπήσουν ή να μισήσουν το μάθημα, το σχολείο, τη γνώση. Μπορεί να τους οδηγήσουν σε αδιέξοδα που πιθανόν να έχουν καθοριστικές συνέπειες για τη παραπέρα πορεία τους. Αν για παράδειγμα κάποιος μισήσει τη χημεία, μπορεί να τον οδηγήσει στο να απορρίψει το μάθημα (και εμένα φυσικά, μαζί πάνε αυτά) και να αλλάξει πορεία, αλλάζοντας ουσιαστικά ολόκληρο το μέλλον του. Και μη μου πείτε ότι αυτό δεν είναι ευθύνη. Και το αντίστροφο βέβαια. Δίνοντας μια ψευδή εικόνα ότι μετά τον Lavoisier είναι ο μαθητής μας μπορεί να τον οδηγήσει σε επιλογές που επίσης τελικά θα αποδειχτούν λάθος. Τι χρειάζεται λοιπόν. Να έχουμε τα μάτια μας και τα αυτιά μας ανοικτά. Να είμαστε δίπλα στους μαθητές μας. Ειλικρίνεια και υπευθυνότητα. Αξιοκρατία και αμεροληψία ώστε ο μαθητής να μπορεί μέσα από τη σωστή αξιολόγηση να βγάλει τα σωστά συμπεράσματα.
Η εμπιστοσύνη είναι η μεγάλη κινητήρια δύναμη στην εκπαίδευση. Ο μαθητής σε εμπιστεύεται, όχι γιατί έχεις το αλάθητο ή είσαι παντογνώστης ή δεν ξέρω και εγώ τι άλλο, αλλά γιατί σε θεωρεί δικό του άνθρωπο. Παίρνει από εσένα αυτό που του χρειάζεται, τα εφόδια για το επόμενο βήμα. Και εσύ δίνεις. Χωρίς να το σκέφτεσαι. Η χαρά του εκπαιδευτικού είναι να βρίσκεται σε τάξη που ζητάει το παραπάνω. Και να προσφέρει. Και να βλέπει τον μαθητή να αποδίδει και να προχωράει… να πηγαίνει πιο κοντά στα όνειρά του, πιο κοντά στους στόχους του. Και τότε υπάρχει η ικανοποίηση, η ικανοποίηση ότι κάποιοι μαθητές τους έφτασαν στα όνειρά τους μέσα από τη δική σου προσπάθεια και “δουλειά”.
Και πραγματικά δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία από το να βλέπεις μετά από χρόνια τον μαθητή σου και να πέφτει στην αγκαλιά σου και να σου λέει ένα μεγάλο ευχαριστώ. Δεν είναι ανάγκη να στο πει. Το αισθάνεσαι, το βλέπεις στο βλέμμα του, στον τρόπο που σου μιλάει. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευτυχία από το να σε καλούν οι μαθητές σου σε δικές τους στιγμές, στο γάμο τους, στη βάπτιση του παιδιού τους.
Και να μην ακούσω βλακείες για την “αχάριστη νεολαία” που δεν ξέρει τι θέλει και δεν έχει στόχους, δεν… δεν…. Αυτά δεν έχουν νόημα γιατί απλά εμείς ξεχνάμε. Ξεχνάμε τα δικά μας. Τις δικές μας αμφισβητήσεις όταν ήμασταν στην ηλικία τους. Και τώρα τι θέλουμε; Οι δεκαεξάρηδες να σκέφτονται σαν τους πενηντάρηδες… Το συνειδητοποιείτε; Μπορεί να γίνει αυτό; Και αν γίνει θα είναι καλό; Που είναι η αμφισβήτηση; Που είναι η καινούργια ιδέα; Που είναι το διαφορετικό; Βλέποντας όλα αυτά τα παιδιά να δίνουν τον αγώνα τους είναι το πιο αισιόδοξο μήνυμα που μπορείς να στείλεις. Και εμείς οφείλουμε να τους στηρίξουμε.
Όλοι οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν ότι οι μαθητές τους, τους επιστρέφουν στο πολλαπλάσιο, ότι τους δίνεται. Και αυτό το βλέπουμε καθημερινά. Αλλά πρέπει να είμαστε και εμείς έτοιμοι να δώσουμε και να μπούμε σε αυτή την αμφίδρομη σχέση. Αν είμαστε κασετόφωνα, μη περιμένετε να αντιληφθείτε κάτι. Αν δίνουμε τον εαυτό μας στη διδασκαλία, αυτό θα φανεί. Και θα γυρίσει πίσω με πολλές μορφές. Αλλά θα γυρίσει. Σίγουρα.
Κάποτε με ρώτησαν “ποιο είναι το μεγαλύτερο προσόν σε ένα εκπαιδευτικό;” Και απάντησα το “Να ξεχνάει”. Έχεις να κάνεις με έφηβους. Που ψάχνουν να βρουν το δρόμο τους. Θέλουν να προσδιορίσουν τη θέση τους στο χώρο. Δεν μπορείς εσύ – ο μεγάλος – να τους κρατάς το λάθος τους μανιάτικο και να μη προχωράς. Σαφώς δεν δεχόμαστε τα πάντα, αλλά μπορείς να καταλάβεις ότι το παιδί μπορεί να κάνει λάθος, να το συζητήσεις μαζί του και να μπορέσεις να καταλάβεις το λόγο αλλά και το παιδί να καταλάβει το λάθος. Να καταλήξετε σε μια συμφωνία και να προχωρήσετε. Δεν πισωγυρνάμε ούτε “του το χτυπάμε” σε κάθε ευκαιρία.
Σκέψεις χύμα ξεπετάγονται από παντού. Κάποια στιγμή πρέπει να τις μαζέψω… Γιαυτό σταματάω…
Σήμερα τα παιδάκια μας φύγανε από την αγκαλιά μας. Έχουμε την ανησυχία, που θα πάνε, αν θα είναι καλά, πως θα προχωρήσουν… Θα είμαστε για λίγο ακόμα μαζί τους στο εξεταστικό κέντρο, σιωπηλοί παρατηρητές αλλά ταυτόχρονα και στήριγμα. Μπορεί να μη τους κάνουμε μάθημα τη τελευταία στιγμή ή να λύνουμε απορίες, αλλά μας θέλουν εκεί. Και μόνο να μας δουν φτάνει.
Θα κάνουμε και τη μεγάλη γιορτή στην αποφοίτηση και μετά… θα ακολουθήσουν το καθένα τη πορεία τους. Και εμείς μέσα από το διαδίκτυο, θα μαθαίνουμε τα νέα τους και θα χαιρόμαστε για τη πρόοδό τους.
Κυρίες και κύριοι οι τελειόφοιτοι του 2019 οδεύουν στο να γίνουν… απόφοιτοι. Και εμείς καμαρώνουμε… Δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς.